Ο Γιοχάνες Βερμέερ (Johannes Vermeer, 1632–1675) ήταν ένας σπουδαίος Ολλανδός ζωγράφος που έζησε και εργάστηκε στην πόλη Ντέλφτ της Ολλανδίας. Είναι γνωστός για τις όμορφες, ήσυχες σκηνές καθημερινής ζωής, κυρίως μέσα σε σπίτια, όπου συχνά αποτυπώνει γυναίκες να ασχολούνται με απλά πράγματα, όπως να διαβάζουν ή να φτιάχνουν κάτι .
Σήμερα διασώζονται μόνο περίπου 36 πίνακές του, σε μερικά από τα σημαντικότερα μουσεία παγκοσμίως. Ίσως το πιο γνωστό έργο του είναι η Κοπέλα με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι (“Girl with a Pearl Earring”), που βρίσκεται στο Mauritshuis στη Χάγη. Άλλοι σημαντικοί πίνακες είναι η Η κοπέλα με το δοχείο του νερού (Young Woman with a Water Pitcher) στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν. Υόρκης και η Η γαλακτοκόμος (The Milkmaid) στο Rijksmuseum στο Άμστερνταμ. Ο πίνακας “The Music Lesson” ή αλλιώς “A Lady at the Virginals with a Gentleman” είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Γιοχάνες Βερμέερ που σχετίζεται με τη μουσική. Ο καθρέφτης σ’ αυτό το έργο δεν είναι απλώς ένα διακοσμητικό αντικείμενο του χώρου. Δείχνει την αντανάκλαση της γυναίκας που παίζει μουσική και μας επιτρέπει να δούμε το εσωτερικό της σκηνής από μια διαφορετική οπτική γωνία. Μέσα από τον καθρέφτη αποκαλύπτονται λεπτομέρειες του δωματίου και της φιγούρας, που δεν είναι άμεσα ορατές στον θεατή.
Η παρουσία του καθρέφτη ενισχύει το βάθος της σύνθεσης και δημιουργεί την αίσθηση ότι παρακολουθούμε μια ήσυχη, προσωπική στιγμή. Είναι σαν να “κρυφοκοιτάμε” διακριτικά μια σκηνή γεμάτη ηρεμία και εσωτερικότητα.
Η χρήση καθρεφτών είναι χαρακτηριστικό στοιχείο στη ζωγραφική του Βερμέερ. Ο καλλιτέχνης αξιοποιούσε συχνά το φως και τις αντανακλάσεις για να προσδώσει ρεαλισμό και ατμόσφαιρα στα έργα του, δίνοντας έτσι στις καθημερινές σκηνές μια ξεχωριστή ποιητικότητα.
Γιατί είναι σημαντικός ο Βερμέερ;
Ο Βερμέερ κατάφερε να κάνει καθημερινές στιγμές να φαίνονται σχεδόν μαγικές, παγιδεύοντας τη στιγμή και το φως σε κάθε σκηνή. Οι πίνακές του ξεχωρίζουν για το φωτεινό και καθαρό φως, τις απαλές αποχρώσεις και την ατμόσφαιρα ηρεμίας και οικειότητας μέσα στον χώρο. Τα έργα του είναι μοναδικά και συγκινούν ακόμα και σήμερα, αιώνες μετά τη δημιουργία τους.
Μουσεία όπου μπορείτε να δείτε έργα του:
Mauritshuis, Χάγη (Κοπέλα με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι, View of Delft κ.ά.)
Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Νέα Υόρκη) – Young Woman with a Water Pitcher, Woman Holding a Balance
Rijksmuseum, Άμστερνταμ – The Milkmaid
Louvre, Παρίσι – The Lacemaker
Πηγές
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη – Συλλογή έργων Vermeer
Rijksmuseum, Άμστερνταμ – Συλλογή: The Milkmaid και άλλα έργα του Vermeer
The Louvre Museum, Παρίσι – Έργο The Lacemaker
Royal Collection Trust – The Music Lesson
Essential Vermeer – Vermeer, Johannes
The National Gallery, London – Έκθεση Vermeer and Music: The Art of Love and Leisure (2013)
Bailey, A. (2013). Vermeer and Music: The Art of Love and Leisure. London: The National Gallery.
Art Class Project 